فرامرز پایور

فرامرز پایور در ۲۱ بهمن سال ۱۳۱۱ در تهران به دنیا آمد. 

پدرش علی پایور، هنرمند نقاش و استاد زبان فرانسه در دانشگاه تهران و پدربزرگش مصورالدوله، نقاش چیره‌دست دوره قاجار بود که با نواختن ویولن،سنتور و سه تار آشنایی داشت. وی در سن ۱۷ سالگی، آموزش موسیقی را نزد استاد ابوالحسن صبا آغاز کرد و در همین دوران، فرامرز پایور، یکی از برجسته‌ترین شاگردان استاد صبا شد. استاد ابوالحسن صبا سنتور نوازی را نزد علی اکبرخان شاهی و با تکنیکی متفاوت با روش خاندان سماعی فراگرفته بود.

اوالحسن صبا پس از مدتی نشست و برخاست با حبیب سماعی روش سنتور نوازی اورا برتر از استاد پیشین خود دید و با کوشش فراوانی بخشی از بداهه نوازی های حبیب سماعی را نت نویسی کرد.

استاد اوالحسن صبا کوشش کرد تا با آموزش روش درست سنتورنوازی به تعدادی از شاگردانش،روش سنتورنوازی نزدیک به آیین های هنری و زیبا شناسی موسیقی دستگاهی ابران را حفظ نماید.

در همین دوران فرامرز پایور از برجسته ترین شاگردان استاد صبا شد و تاسال 1336 که استاد ابوالحسن صبا درگذشت از آموزش های وی بهره گرفت.

فرامرز پایور و ابوالحسن صبا

استادان فرامرز پایور پس از درگذشت ابوالحسن صبا:

عبدالله دوامی، موسی معروفی ، نورعلی خان برومند

نزد ایشان به فراگیری ردیف درویش خان و ردیف میرزاعبدالله پرداخت.

فعالیت حرفه ای

فرامرز پایور از سال ۱۳۳۳، کار خود را در وزارت فرهنگ و هنر آن زمان و از سال ۱۳۳۷ آموزش سنتور را در هنرستان عالی موسیقی ملی آغاز کرد. او اولین سنتورنوازی بود که روی سنتور، نواسازی می‌کرد.

فرامرز پایور سپس هارمونی و کمپوزیسیون را در کلاس استاد بزرگ آن زمان، امانوئل ملیک اصلانیان آموخت. در سال ۱۳۴۱ برای ادامه تحصیلات کلاسیک خود، از طرف وزارت فرهنگ و هنر به انگلستان فرستاده شد. ازدانشگاه کمبریج در زبان و ادبیات انگلیسی دانشنامه گرفت ^و در تمام این سال‌ها تلاش فراوانی در جهت معرفی موسیقی ایرانی و سنتور به محافل دانشگاهی انگلستان انجام داد که برنامه‌های دلپذیری از آن سال‌ها در آرشیو رادیو بی بی سی وجود دارد در این سال‌ها، برای شناساندن موسیقی اصیل ایرانی، از طرف دانشگاه لندن و دانشگاه کمبریج از او خواسته شد تا کنفرانس‌هایی در این زمینه همراه با ساز خود ترتیب دهد. همه این کنفرانس‌ها با موفقیت انجام شد و از سوی این دانشگاه‌ها به دریافت جوایزی نائل گردید.

بازگشت پایور از انگلستان، همزمان با آغاز برگزاری جشن های هنر شیراز بود. او همه ساله با گروه اساتید و گروه نوازندگان فرهنگ و هنر، نمونه‌های ارزنده‌ای از آثار بزرگان موسیقی ملی و نیز آثار خود را در این جشن‌ها اجرا می‌نمود.   فرامرز پایور در سال ۱۳۴۷ از وزارت دارایی به وزارت آموزش وپروش (سازمان مبارزه با بی‌سوادی) منتقل و در سال ۱۳۵۵ بازنشسته شد.

همچنین محمدرضا شجریان، استاد کنونی آواز ایران، در سال ۱۳۵۰ با استاد پایور آشنا شد و یادگیری سنتور و ردیف‌های آوازی را با ایشان دنبال کرد.

فرامرز پایور تلاش های فراونی انجام داد تا میراث ابوالحسن صبا و مرتضی محجوبی  به جوانان موسیقیدان و تحصیلکرده دانشکده هنرهای زیبا در اوایل دهه 50 برسد.

از جمله فعالیت های فرامرز پایور می توان به موارد زیر اشاره کرد:

نگارش کتب آموزشی سنتور

کار با خوانندگان بسیاری از جمله عبدالوهاب شهیدی، محمدرضا شجریان، شهرام ناظری، حمیدرضا نوربخش، علی رستمیان، احمدابراهیمی، خاطره پروانه، نادر گلچین و...

فرامرز پایور در اجراهای گروهی خود با بسیاری از نخبگان موسیقی ایرانی مانند:

جلیل شهناز(تار)، حسین تهرانی و محمد اسماعیلی(تمبک)؛ حسن ناهید و موسی معروفی(نی)، علی اصغربهاری و رحمتالله بدیعی(کمانچه) همکاری داشته است.

نوازندگی فرامرز پایور:سنتور  عماد رام: فلوت  حسین تهرانی: تمبک

بخشی از آثار فرامرز پایور

چهارباغ

ضرب اصول

حاصل عمر

ارغوان

رنگ شهرآشوب

پرده عشاق

مویه

عیاران

تنها یک خاطره

کرشمه نرگس

آواز محمود کریمی

گفتگو

سروش بهار

شب مهتاب

پراکنده

حکایت دل

شهرناز

پرنیان

ضرباهنگ

دلنواز

شهرآشوب

دلنواز

پریزاد

دلکش

نغمه هایی در دستگاه شور و ماهور

رهاورد

دستگاه ماهورو سه گاه

شور،چهاگاه، به یاد حبیب سماعی

بداهه نوازی نوا،راست پنجگاه

تالیفات

دستور سنتور،

سی قطعه چهارمضراب برای سنتور،

هشت آهنگ برای سنتور

پرنیان (دونوازی برای تار و سنتور)

گفتگو (دو نوازی برای ویلن و سنتور)

ردیف (چپ‌کوک) برای سنتور

مجموعه پیش درآمد و رنگ (برای سنتور

مجموعه پیش درآمد و رنگ (برای ویلن)

قطعات موسیقی مجلسی

فانوس

تئوری موسیقی

رِنگ شهرآشوب

دوره ابتدایی

رهگذر (دونوازی برای سنتور و فلوت)

آموزش ابتدایی تار

ردیف آوازی و تصانیف قدیمی به روایت استاد عبدالله دوامی

ویرایش مجدد دوره‌های سنتور ردیف استاد ابوالحسن صبا (بازنویسی توسط پژمان آذرمینا)، فروردین ۱۳۷۸

فالگوش (هفت قطعه برای سنتور)

چهل قطعه برای سنتور (پیش درآمد، رنگ، چهارمضراب از استادان قدیم ایران) گردآوری و تنظیم فرامرز پایور و تدوین شده توسط مینا افتاده

ردیف استاد ابوالحسن صبا برای سنتور چپ کوک، به کوشش فرامرز پایور،(انتقال به چپ کوک و ویرایش توسط مینا افتاده)، ۱۳۹۰، (نسخه اولیه این کتاب در اردیبهشت ۱۳۵۹ توسط خانم افتاده و زیر نظر استاد پایور آماده شده‌است

فرامرز پایور ۱۸ آذر ۱۳۸۸ در بیمارستان شهید باهنر اقدسیه تهران به علت ایست قلبی و مشکل تنفسی درگذشت